Zevenaarse Andreaskerk blijft als enige kerk van Sint Willibrordusparochie overeind: kerken in Duiven, Lobith en Doesburg sluiten
AlgemeenZEVENAAR – De Maria Onbevlekt Ontvangenkerk in Lobith, de Martinuskerk in Doesburg en de Remigiuskerk in Duiven sluiten de deuren. De parochianen kregen afgelopen zondag tijdens de kerkdienst deze onheilstijding te horen. De Andreaskerk in Zevenaar blijft als enige kerk van de Sint Willibrordusparochie overeind.
Door Susan Wiendels
Een hard gelag voor menig parochiaan. Geen kerkdienst meer in hun dorp, dé plek waar ze zo gehecht aan zijn, waar lief en leed werd gedeeld. Maar, stellen pastoraal werker Maarten Smits en Fabian van Buuren, secretaris van de Sint Willibrordusparochie: “Het is onverantwoord om nog langer te wachten. Het exploitatietekort loopt steeds verder op. Eén kerk en één priester zijn voldoende.” De cijfers liegen er niet om. In Doesburg komen gemiddeld 40 mensen op zondag naar de kerk; tijdens een doordeweekse viering maar vijftien. In Duiven liggen die getallen op respectievelijk 35 en 25 en in Lobith op 25 en 15. In Zevenaar ligt het bezoekersaantal gemiddeld op 100 personen. Maarten Smits: “Het kerkbezoek is sinds 2019 gehalveerd.” In dat jaar besloot de parochie al negen van de dertien kerken te sluiten: in Babberich, Loo, Oud-Zevenaar, Groessen, Westervoort, Spijk, Herwen, Giesbeek en Pannerden. Maarten Smits: “Toen hebben we ook aangegeven dat we drie jaar later de cijfers opnieuw zouden bekijken. Dat moment is nu aangebroken. Als je nog langer wacht en het kerkbezoek verder afkalft, dan wordt de motivatie minder. Nu zijn er nog voldoende mensen die net een open blik op een productieve manier over een herbestemming willen nadenken en op welke wijze er doorgegaan kan worden zonder kerkgebouw in de eigen plaats. Het geloven kan gewoon doorgaan, daar is een gebouw niet bepalend voor. Dat zit in de mensen, niet in steen.” Het woord zielzorg valt. “Ziekenbezoek, ontmoeting bij een kop koffie, dat kan lokaal gewoon doorgaan. Mensen moeten voor elkaar instaan.”
Open informatieavond
Wanneer de drie kerken exact gaan sluiten, is nog koffiedik kijken. Daar gaat een zorgvuldig en intensief traject aan vooraf. In oktober volgt er per locatie een open informatieavond: in Lobith op 13 oktober, in Duiven op 12 oktober en in Doesburg op 5 oktober, aanvang 19.30 uur. Maarten Smits: “Mensen kunnen dan allerlei vragen stellen. Wat gaat er gebeuren met de kerk? Wat mag er nog? Wat gebeurt er met de begraafplaatsen en hoe wordt er omgegaan met de kunstschatten?” Na Kerstmis dit jaar stopt het pastoraal team met de weekendvieringen in de drie kerken, uitzonderingen zijn met Palmzondag, Pasen en Pinksteren. In januari en februari volgen per locatie de officiële hoorzittingen. De verslagen van deze bijeenkomsten gaan in een dossier naar de bisschop. Hij geeft uiteindelijk zijn fiat; ‘decreet’. Dat gebeurt uiteindelijk twee weken voordat de kerk verkocht wordt. In die twee weken kunnen mensen nog bezwaar maken. Maarten Smits: “De kerk staat dan niet helemaal leeg zonder dat er zicht is op een nieuwe eigenaar.”
Samen met de lokale locatieraden zet het parochiebestuur nadrukkelijk in op een passende bestemming voor deze vaak monumentale en gezichtsbepalende gebouwen. Fabian van Buuren: “Het kan heel snel gaan. Dat hebben we bijvoorbeeld in Loo, Pannerden en Babberich gezien. Maar het kan ook langer duren.”
Herbestemming
Vijf van de negen kerken, die vanaf 2019 moe(s)ten sluiten, hebben inmiddels een herbestemming gekregen. In vogelvlucht de stand van zaken. De Werenfriduskerk in Westervoort transformeert van godshuis naar een huis van mensen. In de kerk komen vijftien appartementen voor jongeren; de begane grond wordt het domein van sociale, culturele en maatschappelijke activiteiten. Eerder dit jaar werd het kerkgebouw aan de goddelijke eredienst onttrokken. De Antonius Abtkerk in Loo wordt omgebouwd tot Huis van Loo, een soort dorpshuis. De Martinuskerk in Pannerden krijgt de bestemming van gemeendschaps- en woonruimte. In Groessen buigt de stichting Herbestemming Andreaskerk zich over een nieuwe bestemming van ‘de kathedraal van de Liemers’. Inwoners en een klankbordgroep denken mee. In de Franciscuskerk in Babberich komen appartementen. De Martinuskerk in Giesbeek staat te koop. Funda vermeldt een vraagprijs van € 275.000. In Oud-Zevenaar vindt dit jaar op 20 november de slotviering plaats in de Martinuskerk. Net als in Babberich komen hier appartementen in. De Martinuskerk in Herwen is gekocht door de familie Van den Beld, wijnboeren in Frankrijk. Zij gaan de kerk gebruiken voor wijnopslag zonder al te veel te tornen aan het -in- en exterieur. In Spijk is nog geen helderheid over de herbestemming van de kerk; Maarten Smits en Fabian van Buuren: “Het zijn ingrijpende besluiten voor een gemeenschap. Bestuur en pastoraal team beseffen dat terdege en betrekken zorgvuldig parochianen en belangstellenden in het proces via hoor en wederhoor.” Het woord is na de locatie- en pastorale raden in oktober aan de parochianen van Lobith, Duiven en Doesburg.”