Maarten van der Geest ontwerpt ‘tulp van Kazachstan’

DUIVEN - De Poort van Duiven, het kunstwerk op de Paul Verhoef-rotonde, tegenover Thuvine, leverde de Duivense kunstenaar Maarten van der Geest een bijzondere opdracht op: hij ontwierp voor de botanische tuin in Astana, hoofdstad van Kazachstan een sculptuur.

Door Alie Engelsman

Maarten koos in overleg met de opdrachtgevers voor het ontwerp van een tulp. Het kunstwerk wordt, als alles goed verloopt met het transport en de plaatsing, op 13 oktober onthuld. Maarten: “Ik vind het heel bijzonder dat zoiets ineens op mijn pad komt. Ik heb uiteraard weer veel opgestoken van het proces van ontwerp naar plaatsing van het kunstwerk in een land zo ver van hier.”
Zijn berichten in de social media zorgden er voor dat Maarten van der Geest werd benaderd door de ambassadeur van Nederland in Kazachstan. De kunstenaar kent hem uit zijn studententijd in Utrecht. “We zijn geen vrienden, maar hij volgt mij wel op de social media. Het is een man met affiniteit met kunst en hij volgde het hele proces van de Poort van Duiven. Vorig jaar oktober appte hij me met de vraag of ik een beeld kon ontwerpen in het kader van 30 jaar onafhankelijkheid van Kazachstan. Kazachstan heeft een goede band met Nederland. Er zijn zo’n 700 Nederlandse bedrijven actief in dat land. Het idee ontstond om een tulp te maken. De tulp komt van oorsprong uit Kazachstan en niet, zoals veel mensen denken, uit Turkije. De bloem is daarbij ook het nationale symbool voor Nederland, dus een mooie manier om de verbinding tussen beide landen uit te beelden. Het ligt in de bedoeling dat het beeld geplaatst wordt in de botanische tuin van de hoofdstad Astana (wat nu Nur Sultan heet). Die tuin is vergelijkbaar met wat het Central Park voor New York is. Er komen dus dagelijks veel mensen in het park, een plek om even de stad uit te zijn, voor familie-uitjes of gewoon om ontspanning te zoeken.”
De sculptuur is ruim zeven meter hoog, vier meter breed en weegt zo tegen de 1000 kilo. Dat klinkt heel groot, maar omdat het beeld uit een open buizenconstructie bestaat, heeft het een grote transparantie, waardoor het subtiel oogt. De tulp krijgt een effen kleur. Maarten: “Het liefst had ik het in verschillende kleuren geverfd, omdat ik erg van kleurtjes hou. Ik wilde er de kleuren van de vlag van het land in verwerken. Maar een metallic of bronzen kleur maakt het geheel wat rustiger en niet te overheersend in zo’n botanische tuin.” Het ontwerp wordt uitgevoerd door de gebroeders Slegers, die hun werkplaats op ’t Holland in Duiven hebben. Guido en Michel, zonen van kunstenaar Piet Slegers, waren eveneens betrokken bij de constructie van de Poort van Duiven en hebben vele kunstwerken voor diverse kunstenaars in elkaar gezet. Maarten: “Je kunt het project ook wel enigszins vergelijken met de Poort van Duiven. Niet alleen qua buizenontwerp, maar ook wat betreft het proces er omheen, waarin ik veel zelf heb moeten uitvogelen. Een verschil met de Poort van Duiven is wel dat de financiering al geregeld was door de ambassade. Een grote staalfabriek in Kazachstan sponsort het hele project. Ik vond het ook wel heel bijzonder dat ik als kunstenaar uit Duiven een contract tekende met een mega staalbedrijf uit het verre oosten, dat over de gehele wereld actief is. Je komt overigens ook onverwachte dingen tegen tijdens zo’n proces in deze roerige tijden, zoals de plotselinge prijsstijging van het staal en verhoogde transportkosten door gestegen brandstofkosten.”

Verbindingssymbool

Behalve het grote beeld heeft Maarten ook kleine bronzen tulpen ontworpen. Deze heeft hij zelf gemaakt. Deze tulpen staan inmiddels al in Kazachstan, bij de ambassade, in een overheidsgebouw en bij de staalfabriek. Eén exemplaar staat nog in Nederland, bij de gebroeders Slegers in de werkplaats. Het bronzen model ziet er net wat anders uit, vanwege de mogelijkheden van het materiaal. Ergens hoopt Maarten dat er meer van zijn tulpen gemaakt zullen worden die een plek krijgen op de kantoren van de Nederlandse bedrijven, als een verbindingssymbool. “Maar met de productie daarvan hoef ik me dan niet te bemoeien. Ik ben kunstenaar en kan alleen ontwerpen en creëren. Misschien moeten we dan ook niet meer in brons denken, maar aan beelden uit een 3d-printer. En als je dan nog verder droomt, dan zouden er op een wereldtentoonstelling kleine ‘tulpjes van Kazachstan’ verkocht kunnen worden.”
Maarten vindt het belangrijk dat mensen hem zien als een betrouwbare kunstenaar, die werken maakt die de moeite waard zijn en die er alles aan doet om te zorgen dat het kunstwerk er ook daadwerkelijk komt. Het liefst werkt hij in opdracht, voor mensen die hun verhaal verteld willen hebben in de vorm van een beeld. “Ik geniet van zo’n opdracht als deze, ook van het ongewisse en van de buikpijnmomenten. Het beeld moet straks vervoerd worden op een vrachtwagen en ik heb nog geen idee wat daar allemaal bij komt kijken. Daarvoor heb je ook het vertrouwen nodig in de mensen met wie je samenwerkt, zoals ook in de gebroeders Slegers. Die moet ik een deadline geven, die ze wel moeten kunnen halen.”

Sluiten grenzen

Tijdens het interview wordt Maarten gebeld door de ambassadeur vanuit Kazachstan. De planning is dat het kunstwerk door Rusland vervoerd zal worden. Rusland zal echter binnen afzienbare tijd mogelijk de grenzen sluiten voor al het Westerse vrachtverkeer. Dat betekent dus dat de tulp zo snel mogelijk naar Kazachstan gebracht moet worden. Het aflakken van het beeld zal daarom niet in de Duivense werkplaats plaatsvinden, maar ter plekke in Astana. Voor Maarten betekent dit dat hij met het beeld meereist naar Kazachstan en zelf daar het schilderwerk voor zijn rekening neemt. Dit is ook weer zo’n onvoorzien moment dat het werk van de kunstenaar interessant maakt. “Ik zal dus onverwacht een paar weken doorbrengen in Kazachstan. 
Voordeel is dat ik nu ook aanwezig kan zijn bij het plaatsen en bij de onthulling van het kunstwerk op 13 oktober. En dat is mogelijk ook weer bijzonder.”